فلش پوینت، نقطه اشتعال یا نقطه درخشش پایینترین درجه دمایی است که در آن از یک ماده، بخاری قابل اشتعال ساطع میشود. به عبارت دیگر فلش پوینت نشان دهنده قابلیت اشتعال یک ماده و خطر آتش سوزی آن است.
اهمیت اندازهگیری فلش پوینت
- ایمنی: فلش پوینت نقش مهمی در ایمنی حمل و نقل، انبارداری و استفاده از مواد قابل اشتعال ایفا میکند. دانستن فلش پوینت یک ماده به ما کمک میکند تا اقدامات ایمنی لازم را برای جلوگیری از آتشسوزی انجام دهیم.
- طبقهبندی مواد: فلش پوینت یکی از معیارهای مهم برای طبقهبندی مواد قابل اشتعال است. این مواد بر اساس فلش پوینت به دستههای مختلفی مانند مواد بسیار قابل اشتعال، مواد به شدت قابل اشتعال، مواد قابل اشتعال و مواد کمخطر تقسیم میشوند.
- کنترل کیفیت: فلش پوینت میتواند برای کنترل کیفیت مواد قابل اشتعال استفاده شود. به عنوان مثال، فلش پوینت بنزین باید در یک محدوده خاص باشد تا از کیفیت و ایمنی آن اطمینان حاصل شود.
تفاوتهای کلیدی نقطه اشتعال و نقطه احتراق
- نیاز به منبع حرارت: در نقطه اشتعال، به منبع حرارت خارجی برای شعلهور شدن بخارات نیاز است، در حالی که در نقطه احتراق، این شعلهوری خود به خود رخ میدهد.
- پایداری شعله: شعله در نقطه اشتعال، ناپایدار است و پس از دور کردن منبع حرارت، خاموش میشود. اما در نقطه احتراق، شعله به طور پایدار به سوختن ادامه میدهد.
مثال
تصور کنید بنزین را در دمای اتاق (حدود 20 درجه سانتیگراد) در معرض جرقه قرار میدهیم. در این دما، بندین در نقطه اشتعال خود است و بخارات آن با جرقه مشتعل میشوند. ما اگر بنزین را تا دمای 50 درجه سانتیگراد گرم کنید، به نقطه احتراق خود میرسد و بخارات آن بدون نیاز به جرقه، شعلهور شده و به طور پایدار به سوختن ادامه میدهند.
روش اندازهگیری فلش پوینت یا دمای اشتعال
همان طور که در ابتدای مقاله گفته شد، فلش پوینت، پایینترین دمایی است که مواد میتوانند با وارد یک یک منبع خارجی آتش، مشتعل شوند. دو روش اصلی برای اندازهگیری نقطه درخشش وجود دارد:
آزمایش فنجان باز
آزمایش فنجان باز، یکی از جالبترینها میباشد. در این آزمایش ماده قابل اشتعال در ظرفی ریخته شده و سپس در فضای آزاد قرار داده میشود. با حرارت دهی تلاش میشود تا دمای ماده افزایش پیدا کند. زمانی که دمای ماده مورد نظر به حد مطلوبی رسید، یک منبع اشتعال را به آن نزدیک میکنند. اگر ماده جرقه بزند و یا دچار آتشسوزی شود، در این حالت به فلش پوینت یا نقطه آتش خود رسیده است.
آزمایش فنجان بسته
عملکرد آزمایش فنجان بسته از نام آن مشخص است. در آزمایش فنجان بسته فلش پوینت، ماده مورد نظر در یک ظرف مخصوص ریخته شده و تمام اطراف ظرف بسته بندی و به اصطلاح پلمپ میگردد. سپس منبع آتش را به آن نزدیک میکنند. به دلیل آنکه گرما در داخل ظرف جمع شده است، قطعاً در این حالت ماده خیلی زودتر دچار اشتعال و آتش سوزی میشود.
محصولات رایج برای تعیین فلش پوینت یا نقطه اشتعال
برای تعیین دقیق نقطه اشتعال مواد مختلف، از دستگاهها و تجهیزات آزمایشگاهی تخصصی استفاده میشود. در زیر چند ماده مرجع تایید شده برای تعیین نقطه آمده است:
- محلول CRM نقطه اشتعال روان کننده Paragon Scientific کد ALK-CRMU-PMLU
- محلول CRM نقطه اشتعال سوخت هواپیمای جت محصول Paragon Scientific کد CRMU-ABKR
- محلول CRM نقطه اشتعال محصول Paragon Scientific کد CRMU-PMLUB
- محلول CRM فلش پوینت سوخت جت محصول Paragon Scientific کد CRMU-TAKR